Իշխանությունը չպետք է վերցնի մի գաղափար ու սկսի ջերմեռանդորեն այն տանել առաջ ռեֆորմի անվան տակ


19:39 , 16 նոյեմբեր, 2016

Դասական քաղաքագիտական բան եմ ասում. որպեսզի ռեֆորմիստական իշխանությունն ունենա հաջողություն, նրա իրականացրած ռեֆորմը պետք է.
1. ապահովի արագ արդյունք,
2. շահի ավելի շատ կողմնակիցներ, քան հակառակորդներ,
3. պահանջի քիչ ծախսեր:

Իշխանությունը՝ ի դեմս ՊՆ-ի, ազգ-բանակ գաղափարի շրջանակներում «սահմանել է» հայտնի «1000 դրամի քաղաքականությունը», որով յուրաքանչյուր աշխատողի աշխատավարձից պետք է 1000 դրամ պահվի զոհված կամ վիրավորված զինծառայողներին հատուցելու համար: Այս գաղափարը չի համապատասխանում ռեֆորմի սկզբունքներին առնվազն այն մասով, որ ունի շատ հակառակորդներ և հանրային մեծ քննադատության արժանացավ, մյուս կողմից էլ՝ քաղաքացու համար ծախս է պահանջում: 35 տոկոս աղքատության պարագայում դա կարելի է համարել մեծ ծախս: Սակայն գաղափարակիրները մնում են անդրդվելի: (Ընդհանրապես, իշխանությունը դեռևս չի գնացել այնպիսի բարեփոխման, որը կապահովի արագ ու տեսանելի անչափ կարևոր էֆեկտը):

Իշխանությունը չպետք է վերցնի մի գաղափար ու սկսի ջերմեռանդորեն այն տանել առաջ ռեֆորմի անվան տակ. նախ՝ պետք է հաշվի առնի վերը նշված 3 կետերը: Անհրաժեշտ է հասկանալ ու գնահատել հանրային տրամադրվածությունը, իր ծրագրերին կա՞ն աջակցողներ, թե՞ չկան: Եթե արագ կամ լուրջ բարեփոխումների գնացող իշխանության քայլը հանդիպում է դիմադրության, ուրեմն՝ պետք է այն վերափոխել, որպեսզի համակիրներ շահել, իսկ եթե իշխանությունը գնում է պարտադրանքի այլևայլ ճանապարհով, ապա ռեֆորմն իր տեղը զիջում է ռեպրեսիային, այսինքն՝ վերադարձ դեպի հին ավտորիտար մեթոդներ: Արդյունքում սկսում է հանրային ընդվզում, ջարդվում է լայն կոնսենսուսը, որը ռեֆորմի լավագույն դաշնակիցն է: Ուրեմն՝ պետք է մոտեցումները փոխել, ԶԻՋԵԼ:

Եվ երկրորդ՝ գաղափար-գործողություն զուգորդություն. դիցուք՝ ազգ-բանակի գաղափարի հռչակումից առաջ կամ ընթացքում կարևոր էր ազատվել բանակային օլիգարխիայից ու կոռուպցիայից, այլապես չի հասկացվում «ազգ» գաղափարն օլիգարխիկ համակարգում: Սա կարևոր է նաև արդարության սկզբունքը պահպանելու համար:

Մյուս կարևոր հանգամանքը փիառն է: Իշխանությունը պետք է հանրության հետ կոնտակտից հեռու պահի հին ու քարացած դեմքերին: Ընդհանրապես, փիառի տեսանկությունից շատ կարևոր է քաղաքական գործչի շրջապատը, երբ նա անում է որևէ հայտարարություն: Օրինակ՝ պատգամավոր Գագիկ Մելիքյանն «1000 դրամի» գաղափարին դեմ արտահայտվողներին անվանում է տականք այն դեպքում, երբ իր շրջապատը շատ կասկածելի է, և նրանց՝ միլիոնատեր ու միլիարդատերերի պատճառով է, որ այսօր պետությունը, միջոցներ չունենալով, իր պաշտպանների համար այլընտրանքային միջոցներ է որոնում:

Սրանք ռիսկեր են, ընդ որում՝ քաղաքական, որոնք հաշվի չառնելու պարագայում իշխանությունը կրկին կձախողի: Չափազանց կարևոր է, որ վերջինն այս փուլում զերծ մնա այնպիսի գործելաոճից, որը հանրային ընկալումներում կասոցացվի նախկին գործելաոճի հետ: