Պատմության ընթացքում արձանագրվել է 12 ռուս-թուրքական պատերազմ, որոնցից յուրաքանչյուրի ժամանակ հայերը ուղղակի թե անուղղակի ներգրավված են եղել և լրջագույն ակնկալիքներ ունեցել:
Կարող ենք փաստել, որ հայ ժողովրդի ազատագրական պայքարի դինամիկան որոշակիորեն փոխկապակցված է այդ պատերազմների հետ և պատահական չէ, որ ամեն անգամ համաժողովրդական ոգևորվածությունը վերածվել է համաժողովրդական հիասթափության` կապված Ռուսաստանի կողմից Հայկական հարցի և հայկական հողերի հաշվին իրականացվող առուծախի հետ:
Վիճակագրությունը այնքանով է արդիական, որ ներկայումս Ռուս-թուրքական փոխհարաբերությունների շեշտակի սրման արդյունքում նկատվում է այն նույն համաժողովրդական ոգևորվածությունը, ինչը օրինակ կար Ղրիմի կամ 1877-1878 թթ. Ռուս-թուրքական պատերազմներից առաջ: