Ո՞նց կարելի է կարոտել 22 մլն քկմ տարածքով մի մեծ համակենտրոնացման ճամբար, որտեղ նույնիսկ շնչելը կարող էր վերահսկվել

Սենց որ նայում ես պատմությանը, մի փոքր ուսումնասիրելով Սովետ vs Արևմուտք հակամարտությունը՝ հասկանում ես, որ սովետի պարտությունն անխուսափելի էր ընդամենը մի պարզ պատճառով։ Արևմտյան հասարակությունն անընդհատ շարունակական դինամիկայի և զարգացման մեջ էր: Տնտեսական գիտական և տեխնոլոգիական առաջընթացին զուգընթաց զարգանում և ավելի պահանջատեր էին դառնում Արևմուտքի հասարակությունները: Արևմուտքում եղել են 1960-ականներ՝ համեմված մշակութային փոփոխություններով, ուսանողական լրջագույն շարժումներով, որոնք իրենց հետքն են թողել արևմտյան երկրների պատմության մեջ: Կարճ ասած` իրենք հասարակական կյանքի բնականոն ընթացքի առումով չեն դոփել տեղում:

Իսկ սովետական միությունը վերոգրյալի լրիվ հակառակ պատկերն էր. կար 70 տարի իշխանություն ունեցած մի հատ Կոմկուս՝ իր առաջնորդներով, կար Սիբիրը, և կային գուլագներ և քաղաքական գնդակահարությունների որոշումներ կայացնող սովետական դատարաններ այլախոհների համար: Այսինքն` ոչ մի դինամիկա հասարակական կյանքում և լճացած իրավիճակ:

Հ.Գ. Զարմանալի է, որ դեռ կան մարդիկ, ովքեր տառապում են սովետի կարոտախտով: Ախր ո՞նց կարելի է կարոտել մարդկանց կառավարելի պիոներական ոգով «կենսաբանական զանգվածի» վերածող 22մլն. քկմ տարածքով մի հատ մեծ համակենտրոնացման ճամբար, որտեղ նույնիսկ շնչելը կարող էր վերահսկվել: