Տրանսպորտում սրտխառնո՞ց ունեք, հոգնածությունից հազի՞վ եք ոտքի վրա մնում: Գուցե կալցիումի անբավարարությու՞նն է մեղավոր: Կալցիումը պատասխանատու է…
Այս հանքանյութը մարդուն անհրաժեշտ է նորմալ աճի, ոսկրերի և ատամների լավ վիճակի համար: Այն օրգանիզմին անհրաժեշտ է նաև արյան նորմալ մակարդելիության համար: Առանց կալցիումի սիրտը չէր կարող կծկվել, քանի որ կալցիումը կարգավորում է բջջային թաղանթի թափանցելիությունը և սրտամկանի կծկումները: Այդ հանքային նյութի անհրաժեշտ մակարդակով փոխանակությանը հետևում են մի քանի համակարգեր` կենտրոնական նյարդային, վեգետատիվ և էնդոկրին համակարգերը: Կալցիումային փոխանակությունը կարգավորվում է, մասնավորապես, հարվահանագեղձերի և հիպոֆիզի հորմոններով: Չնայած, օրգաններում և հյուսվածքներում կալցիումի պարունակությունն այնքան էլ նշանակալի չէ, այնուամենայնիվ, նույնիսկ աննշան տատանումները մարդը բավական լավ է զգում:
Բավարարություն կամ անբավարարություն
Այն, որ օրգանիզմում կալցիումի խտությունը կարող է անբավարար մակարդակի վրա գտնվել, կարող են շատ բաներ վկայել: Օրինակ, երիտասարդների մոտ այս հանքանյութի անբավարարության պատճառով հաճախ է վեգետանոթային դիստոնիա զարգանում: Այդ վիճակում մարդու ձեռքերն ու ոտքերը հաճախ են սառն ու խոնավ լինում: Երբեմն էլ թթվածնի անբավարարություն է արձանագրվում, սրտխառնոց, գլխապտույտ տրանսպորտով ուղևորությունների ժամանակ: Կարող է այնպիսի զգացողություն լինել, թե մարմնի վրայով մրջյուններ են վազվզում: Ժամանակ առ ժամանակ առանց պատճառի որովայնային ցավերն են անհանգստացնում, լինում են ջղակծկումներ: Կալցիումի անբավարարության առավել բնորոշ ախտանշանն է, երբ մարդը շատ վատ է զգում եղանակային փոփոխությունների ժամանակ: Այս կարևորագույն տարրի անբավարարությունը դրսևորվում է նաև այն ժամանակ, երբ մարդը ֆիզիկական գերծանրաբեռնվածություն է ունենում, օրինակ, տարեց հասակում, երբ սկսվում են տարիքային փոփոխությունները: Այդ պատճառով էլ կալցիումի անբավարարվածությունը պետք է անպայման լրացնել:
Ինչպես լրացնել պաշարները
Շատերը կարծում են, որ բավական է շատ կաթ խմել ու կաթնաշոռ ուտել, որպեսզի օրգանիզմում կալցիումի անբավարարություն չլինի: Սակայն, դա ամենևին այդպես չէ: Կալցիումով հարուստ սննդակարգը չի օգնի, եթե այդ հանքանյութը օրգանիզմը լիովին չյուրացնի կամ մասամբ յուրացնի:
Որպեսզի այդ գործընթացն առավել ակտիվ լինի, կալցիումին անհրաժեշտ է D վիտամինի օգնությունը: Իսկ այդ վիտամինի ձևավորմանը նպաստում են արևի ճառագայթները: Սակայն չափահաս և տարեց հասակում իրավիճակը բարդանում է այն հանգամանքով, որ գլխուղեղի բջիջները ծերանում են և ավելի վատ են հաղթահարում կարևոր խնդիրներից մեկը` հորմոնային գործընթացների կարգավորումը: Նրանց հատուկ աջակցություն է պետք լինում: Նման աջակցություն են ցուցաբերում առաջին հերթին ցինկը, սելենը և պղինձը:
Պակաս կարևոր չեն նաև մագնիումը, ֆոսֆորը, բորը և մանգանը, ինչպես նաև B6, C, K վիտամինները և ֆոլաթթուն: Դրանք նպաստում են ոսկրերի և շարակցական հյուսվածքի կողմից կալցիումի յուրացմանը: Այդ պատճառով էլ օրգանիզմը կալցիումով հագեցնելու համար ճիշտ սննդակարգը պետք է բազմազան լինի: Պետք է բավարար չափով լինի ձկնեղենը, կաղամբը և ծաղկակաղամբը: Հեշտ յուրացվող կալցիումը, ավելացրած օգտակար նյութերի հավաքածուն, որոնք օգնում են այդ միկրոտարրի յուրացմանը, պարունակվում են լոբու, ոսպի, ընդեղենի, արևածաղկի և դդմի սերմերի մեջ: D վիտամին շատ կա նաև բուսական յուղի (ձիթապտղի, կտավատի), ինչպես նաև կարագի մեջ: Իսկ հացն ու ձավարեղենը հարուստ են բջջանքով:
Մթերքի մեջ կալցիումի պարունակությունը
250 գ յոգուրտ` 450 մգ կալցիում
100 գ պահածոյացված սարդինաձուկ` 500 մգ
100 գ հալվա` 670 մգ
100 գ պինդ պանիր` մինչև 800 մգ
100 գ սովորական պանիր` մինչև 600 մգ
1 բաժակ անյուղ կաթ` 300 մգ
1 բաժակ եփած լոբի` 160 մգ
1 բաժին տապակած կաղամբ` 200 մգ
5 հատ թզի չիր` 140 մգ
