Վավերագրական կինոն Հայաստանում շատ ավելի հետաքրքիր է զարգանում ու մեծ հաշվով`ընդունվում աշխարհում, քան խաղարկային կինոն: Համենայնդեպս վավերագրողներ Հարություն Խաչատրյանի, Վարդան Հովհաննիսյանի, Արման Երիցյանի ֆիլմերն ավելի հաճախ են ընդգրկվում տարբեր միջազգային կինոստուգատեսներում, քան խաղարկային ֆիլմերի հեղինակների աշխատանքները:
Սակայն վավերագրական ֆիլմերը ոլոր-մոլոր ճանապարհներով են նկարահանվում ու գրեթե չեն հասնում հանդիսատեսին: Կարծես թե կինափառատոններից բացի դրանք ոչ մի տեղ չեն ցուցադրվում: «Ինչո՞ւ» հարցին պատասխան չունի անգամ «Ոսկե ծիրան» միջազգային կինոփառատոնի հիմնադիր նախագահ, ռեժիսոր Հարություն Խաչատրյանը, ում ֆիլմերը ցուցադրվում են խոշորագույն միջազգային կինոփառատոններում:
Ի՞նչ սկզբունքներով է Հայաստանում ֆինանսավորվում վավերագրական կինոն: Տպավորություն է, որ ֆիլմերը ավելի շուտ նկարահանվում են ինչպես պատահի եւ պետությունն էլ չգիտի, թե ինչ է ստանալու արդյունքում:
Պետք էլ չի, որ պետությունը իմանա, կարեւորը, որ հեղինակը իմանա: Բայց մեզ մոտ կարծես վավերագրական կինոյի արտադրության սկզբունքները ոչ մեկին չեն հետաքրքրում: Չի հետաքրքրում նաեւ, որ միգուցե այդ պրոցեսի պատասխանատուները ծերացե՞լ են, ճաշակն են կորցրե՞լ, չե՞ն կարող ու չեն ուզում իրենց գործը լավ անել:
Շատ բարդ է գտնել վավերագրական ֆիլմերի լուրջ պրոեկտներ (հիմնականում այս կամ այն մարդու դիմանկարներն են արվում): Բացակայում է նաեւ պրոեկտների պաշտպանությունը, ինչը շատ կարեւոր փուլ է ապագա ֆիլմի համար, քանի որ պաշտպանելով սեփական նախագիծը` հեղինակն ինքն է ոգեւորվում ու իր համար հստակեցնում իր գործը: Նա պիտի կարողանա համոզել, վարակել իր նախագծով հանձնաժողովին: Եթե համոզեց, ինքն էլ է համոզվում:
Քանի դեռ նախագծերը չեն արժանանում պրոֆեսիոնալ հանձնաժողովի գնահատականին ու բաց քննարկումներով չեն անցնում (այդ թվում նաեւ լրագրողների մասնակցությամբ), մենք շարունակելու ենք ծածկադմփոցով ֆինանսավորել կինոն: Իսկ ծածկադմփոցով արված գործը երբեք արվեստ չի դառնում:
Վավերագրական կինոյում ավելի շատ են հաջող նմուշները, քան խաղարկային կինոյում: Ինչո՞ւ:
Վավերագրական ֆիլմը կարող է երեւույթ դառնալ, քանի որ ամեն դեպքում դրա ստեղծման համար ավելի քիչ գումար է հարկավոր, քան խաղարկային ֆիլմի: Եվ հետո էլ` շատ բան պայմանավորված է հեղինակի անհատականությամբ: Երբեմն անհատականությունը հենց ամենաորոշիչն է:
Մեր վավերագրական ֆիլմերը հաջողություն ունեն, բայց այդ հաջողությունը կարող է շատ ավելի մեծ լինել, եթե արտադրության ու ցուցադրման պրոցեսը համակարգված լինի:
Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այստեղ